ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΓΙΑ ΝΑ ΞΕΡΕΤΕ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ

Τι είναι το Grexit: Ο κίνδυνος της πτώχευσης μέσα στο Ευρώ και το παιχνίδι της διαπραγμάτευσης

 

Η θεωρία του Grexit με την οποία πολλοί προσπαθούν να τρομάξουν τους ψηφοφόρους, δεν είναι απλώς ένας μπαμπούλας, αλλά...

ένα υπαρκτό σενάριο, με «λάθος» όνομα.

 Δεν υπάρχει δυνατότητα «εξόδου» της χώρας από το ευρώ. Δεν έχει προβλεφθεί (επίτηδες) καμία  διαδικασία για να μας διώξουν από την ΟΝΕ οι εταίροι, εμάς ή οποιονδήποτε άλλον. Δεν μπορούμε καν εμείς να αλλάξουμε νόμισμα ακόμη και αν θέλουμε. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε, είναι να φύγουμε συνολικά και ολοκληρωτικά από την Ευρωπαική Ένωση – όχι μόνο από την ΟΝΕ. Όμως δεν είναι αυτό το πιθανότερο σενάριο. Καταρχήν καμία κυβέρνηση δεν μπορεί να αποφασίσει μόνη της την αποχώρηση της χώρας από την Ευρωπαική Ένωση. Και αν γίνει δημοψήφισμα, δεν προβλέπεται ότι ο λαός θα ζητήσει να φύγουμε από την Ευρώπη, το αντίθετο μάλιστα. Τι είναι λοιπόν αυτό το σενάριο Grexit;

Είναι η ουσιαστική – και όχι η τυπική – αποχώρηση μας από το πλαίσιο λειτουργίας της ΟΝΕ. Δηλαδή το νόμισμα μας θα συνεχίσει να είναι το Ευρώ, αλλά δεν θα έχουμε κανένα Ευρώ στην τσέπη μας και στις τράπεζες μας. Θα πτωχεύσουμε δηλαδή ολοσχερώς έξω και μέσα. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;

Αν η ελληνική κυβέρνηση αρνείται να υπογράψει συμφωνία με την τρόικα και να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις που συνοδεύουν τη νέα δανειακή συμφωνία και αν οι ευρωπαίοι αρνούνται να δεχθούν τους όρους που θέτει η ελληνική κυβέρνηση, τότε η συμφωνία για την πιστωτική γραμμή με ενισχυμένους όρους, δεν θα υπογραφεί. Αν δεν υπογραφεί αυτή η συμφωνία, δεν θα έχουμε χρηματοδότηση από την Ευρωπαική Ένωση. Αν δεν έχουμε χρηματοδότηση από την ΕΕ δεν θα έχουμε και από τις αγορές (ήδη οι αγορές έκλεισαν για την Ελλάδα). Με λίγα λόγια δεν θα έχουμε καθόλου χρηματοδότηση, πέραν των χρημάτων που υπάρχουν ήδη στη χώρα.

Αυτή σύμφωνα με τις δηλώσεις όλων των ευρωπαίων αξιωματούχων θα είναι η κατάσταση μετά τις εκλογές και πιο συγκεκριμένα μετά τα μέσα Φεβρουαρίου, οπότε λήγει η δίμηνη παράταση που πήραμε στο παλιό μνημόνιο τον Δεκέμβριο.

Η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα λέει ότι θα μας στηρίζει με χρήματα μόνο όσο είμαστε μέσα στο πλαίσιο μιας συμφωνίας και ότι δεν πρόκειται να δώσει ούτε ένα ευρώ αν βρεθούμε εκτός συμφωνίας. Αυτό σημαίνει ότι από τα μέσα Φεβρουαρίου και μέχρι να υπογραφεί η νέα συμφωνία, η Ελλάδα δεν θα χρηματοδοτείται από την ΕΚΤ ούτε από άλλο ευρωπαικό όργανο. Ερωτηματικό παραμένει μέχρι στιγμής αν η ΕΚΤ θα αποφασίσει να επιτρέψει στην Τράπεζα της Ελλάδος να χρηματοδοτεί τις ελληνικές τράπεζες με χρήματα που θα της δίνει η ΕΚΤ, αλλά το ρίσκο θα το παίρνει η Τράπεζα της Ελλάδος. Αυτές οι λεπτομέρειες, δεν έχουν ακόμη αποφασιστεί από την ΕΚΤ. Δεν έχει ακόμη αποσαφηνιστεί επίσης το αν θα μπορούν οι ελληνικές τράπεζες να συνεχίσουν να πάιρνουν χρήματα από τον ELA δηλαδή τον μηχανισμό παροχής ρευστότητας εφόσον δεν είμαστε σε πρόγραμμα, ούτε τι ποσά θα μπορούν να αντλήσουν, ούτε μέχρι πότε. Όλα αυτά βεβαίως είναι εξαιρετικά κρίσιμες λεπτομέρειες για τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας.

Όλα αυτά, ελπίζουμε, θα έχουν οριστικοποιηθεί μέχρι να φθάσουμε στο απροχώρητο και η οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση θα έχει ένα σαφές πλαίσιο στο οποίο θα μπορεί να κινηθεί. Το ερώτημα είναι τι θα γίνει αν το πλαίσιο αυτό από πλευράς ευρωπαικής Ένωσης, παραμείνει όπως είναι σήμερα, δηλαδή αρνητικό για τις επιδιώξεις όσων υποστηρίζουν την επαναδιαπραγμάτευση από μηδενική βάση.

Αν υποθέσουμε λοιπόν ότι η κυβέρνηση που θα διαμορφωθεί μετά τις εκλογές δεν τηρήσει τις υπάρχουσες συμφωνίες και ξεκινήσει μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις σε νέα βάση, εκ του μηδενός, θα πρέπει να εξασφαλίσει είτε μια συμφωνία χρηματοδότησης από την Ευρώπη μέχρις ότου φτιαχτεί το νέο πλαίσιο των σχέσεων μας με την ΕΕ, είτε θα πρέπει να εξασφαλίσει χρηματοδότηση από το εσωτερικό της χώρας, για να καλύψει τις δαπάνες του Δημοσίου που αφορούν μισθούς και συντάξεις και άλλες υποχρεώσεις στο εσωτερικό, και για να πληρώσει τις δόσεις των δανείων μας που λήγουν.

Η εσωτερική χρηματοδότηση μπορεί να γίνει με δυο τρόπους: Πρώτον με φόρους που δεν θα επιβληθούν απλώς, αλλά θα πρέπει και να εισπραχθούν και δεύτερον με εκδόσεις ομολόγων και εντόκων γραμματίων που θα αγοραστούν από Έλληνες. Δηλαδή θα πρέπει το κράτος να εισπράξει όλους τους φόρους που έχουν βεβαιωθεί και δεν έχουν εισπραχθεί μέχρι σήμερα (ας μην ασχολούμαστε με το πόσες δεκάδες  δις ευρώ είναι, αφού ούτως ή άλλως δεν θα πληρωθούν ποτέ επειδή οι πολίτες είτε δεν έχουν είτε δεν θέλουν να τους πληρώσουν)και να βάλει νέους έκτακτους φόρους που θα εισπραχθούν άμεσα, δηλαδή πάλι μέσω ΔΕΗ αφού δεν υπάρχει άλλος τρόπος άμεσης είσπραξης των φόρων. Υπάρχει βέβαια ο τρόπος της φορολόγησης των καταθέσεων με παρακράτηση από τις τράπεζες, αλλά στην πραγματικότητα, τα 164 δις που βρίσκονται στις τράπεζες δεν είναι αληθινά λεφτά στο ταμείο, διότι έχουν δοθεί σε δάνεια κλπ. Δεν υπάρχουν δηλαδή στα θησαυροφυλάκια των τραπεζών για να μπορέσουν οι τράπεζες να τα δώσουν  στο κράτος, ακόμη και αν μπει φόρος επί των καταθέσεων.

Φόρος λοιπόν που να εισπραχθεί άμεσα και να καλύψει τις ανάγκες του δημοσίου για πληρωμή χρεών και πληρωμή εγχώριων δαπανών, δεν υπάρχει.

Αν προσπαθήσουμε να χρηματοδοτηθούμε με  εκδόσεις εντόκων γραμματίων, αυτές  θα πρέπει να αγοραστούν υποχρεωτικά από τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία, που θα πρέπει να έχουν τα λεφτά για να τα δώσουν στο δημόσιο. Ούτε οι τράπεζες, ούτε τα ασφαλιστικά ταμεία έχουν τα λεφτά. Οι τραπεζίτες λένε ότι αν υποχρεωτικά τους πάρει το κράτος όλα τα διαθέσιμα, δεν θα είναι πάνω από 4-6 δις ευρώ.

Όμως τα ομόλογα που λήγουν μέχρι τον Ιούλιο είναι  πολλαπλάσιας αξίας. Αν δεν πληρωθούν και να η ΕΚΤ δεν βρει τρόπο ή δεν θελήσει κάπως να τα καλύψει, τότε θα έχουμε πιστωτικό γεγονός. Πιστωτικό γεγονός σημαίνει πτώχευση. Και πτώχευση σημαίνει ότι κανείς δεν θα δανείζει την Ελλάδα πλέον και όλοι οι δανειστές που μείνανε απλήρωτοι θα αρχίσουν να μπλοκάρουν και να κατάσχουν όποια περιουσιακά στοιχεία έχει στο εξωτερικό το ελληνικό κράτος (γι’ αυτό είπε ο Πάγκαλος ότι θα κατάσχονται οι ελληνικές πρεσβείες). Πτώχευση σημαίνει επίσης ότι αν θέλει μια ελληνική εταιρία να εισάγει οτιδήποτε, από καύσιμα και φάρμακα, μέχρι κρέατα (τα σουβλάκια που τρώμε εισάγονται από την Ολλανδία) θα πρέπει να στέλνει προκαταβολικά τα χρήματα στο εξωτερικό, δεν θα έχει δηλαδή πίστωση.

Αν λοιπόν φτάσουμε εκεί, θα καταλήξουμε να είμαστε πτωχευμένοι μέσα στο ευρώ, χωρίς ευρώ και χωρίς δυνατότητα εισαγωγών. Η οικονομία η οποία έχει ήδη παγώσει θα καταρρεύσει και μαζί της θα καταρρεύσει η κοινωνία και το πολιτικό σύστημα.

Αυτό είναι το σενάριο του Grexit και όχι η αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ και η εκτύπωση δραχμών.

Πόσο πιθανό είναι αυτό το σενάριο; Μοιάζει εντελώς απίθανο. Είναι ένα θεωρητικό σενάριο το οποίο μπορεί να γίνει πραγματικότητα στην ελάχιστη περίπτωση που τα «στυλώσουν» και η ελληνική κυβέρνηση και η Ευρώπη και δεν βρουν ένα κοινό έδαφος για να υπογράψουν μια νέα συμφωνία που θα εξασφαλίζει τη χρηματοδότηση της χώρας.

Προς το παρόν πάντως, οι δυο μελλοντικοί «εταίροι» δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ που σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις κερδίζει τις εκλογές και θα διαπραγματευτεί εκ μέρους της Ελλάδας και οι ευρωπαίοι από την άλλη, μας διαβεβαιώνουν – και οι δυο – ότι θεωρούν πως ο άλλος θα κάνει πίσω.  Λέει δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ ότι οι ευρωπαίοι θα δεχτούν τις απαιτήσεις του για διαγραφή του χρέους και ότι θα μας δίνουν λεφτά και λένε οι ευρωπαίοι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ θα τηρήσει τις δεσμεύσεις και θα υπογράψει μια νέα συμφωνία.

Κανείς από τους  δυο δεν λέει τι θα κάνει ο ίδιος, αν φτάσουμε στο αδιέξοδο στο οποίο θα οδηγηθούμε αν και οι δυο διατηρήσουν τις θέσεις που εκφράζουν σήμερα.

Το παιχνίδι πάντως αυτή τη στιγμή είναι στα χέρια του Ντράγκι ο οποίος θα πρέπει να δει στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων και των δυνατοτήτων του, πώς θα χρηματοδοτήσει την Ελλάδα αν και για όσο καιρό δεν είναι ενταγμένη σε πρόγραμμα της ΕΕ. Τεχνικά και λογιστικά, τρόποι μπορούν να βρεθούν. Πολιτικά, μένει να παρθούν οι αποφάσεις σε ευρωπαικό και σε ελληνικό επίπεδο.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, τόσο η Ελλάδα όσο και η Ευρώπη βρίσκονται μπροστά σε ένα πείραμα του οποίου το αποτέλεσμα είναι απρόβλεπτο αυτή τη στιγμή.

Πηγή:www.reporter.gr