«Αιχμάλωτοι» ναυτικοί στο λιμάνι του Κιάτου

Το 7μελές πλήρωμα του δεσμευμένου πλοίου «JSM» βιώνει εδώ και έξι μήνες την πλήρη εξαθλίωση μέσα σε συνθήκες απάνθρωπες. Σφυρίζουν αδιάφορα ελληνική πολιτεία και πλοιοκτήτρια εταιρεία 

Το πλοίο «JSM» με σημαία Μολδαβίας ήλθε πριν από 6 μήνες για να ξεφορτώσει πατάτες στο λιμάνι του Κιάτου κι ένα δυστύχημα, τα γρανάζια της γραφειοκρατίας, η αδιαφορία της ελληνικής πολιτείας, αλλά και της πλοιοκτήτριας εταιρείας που βρίσκεται στη Συρία το κρατούν δεσμευμένο μαζί με το 7μελές πλήρωμά του, το οποίο βιώνει την πλήρη εγκατάλειψη, μέσα σε συνθήκες απάνθρωπες. 

Η περιπέτεια άρχισε το απόγευμα της 20ής Φεβρουαρίου 2013, όταν κατά τη διάρκεια του απόπλου του πλοίου «JSM» από το λιμάνι του Κιάτου βυθίστηκε το ρυμουλκό «Αρτεμις V» κι ο 65χρονος καπετάνιος του έχασε τη ζωή του. Μετά το περιστατικό, τόσο η εταιρεία του ρυμουλκού όσο και η οικογένεια του εκλιπόντος κινήθηκαν δικαστικά εναντίον της πλοιοκτήτριας εταιρείας του «JSM», με αποτέλεσμα την απαγόρευση του απόπλου του λόγω ασφαλιστικών μέτρων. Από εκείνη τη στιγμή, τα μέλη του πληρώματος μετατράπηκαν σε ομήρους, καθώς οι επικεφαλής της πλοιοκτήτριας εταιρείας έχουν εξαφανιστεί, αφήνοντας πλήρωμα και πλοίο στην τύχη τους.

Το πλοίο κατασχέθηκε από το δικαστήριο για τη διερεύνηση της υπόθεσης. Σε αναφορά που έχει στείλει στις αρμόδιες λιμενικές αρχές, ο καπετάνιος του «JSM» σημειώνει ότι κατά την έρευνα των αρχών είχε συλληφθεί, αλλά αφέθηκε ελεύθερος εντός 24 ωρών. Ωστόσο, πηγές από το λιμεναρχείο επισημαίνουν ότι όσο η υπόθεση εκκρεμεί δικαστικά, το πλοίο απαγορεύεται να σηκώσει τις άγκυρες. Πάντως επιβεβαιώνουν πως μετά τη σύλληψή του, ο καπετάνιος είχε όντως αφεθεί ελεύθερος αλλά με περιοριστικούς όρους.

Στις 4 Απριλίου το δικαστήριο έθεσε προς πώληση το πλοίο για να καλυφθούν οι οικονομικές απώλειες. Η ασφαλιστική εταιρεία του πλοίου όμως βρέθηκε χρεοκοπημένη. Επτά μέλη του πληρώματος έμειναν στο πλοίο: ο καπετάνιος, ο διευθύνων σύμβουλος, ο επικεφαλής μηχανικός και τέσσερα άλλα μέλη (ναύτες και ο λιπαντής-συντηρητής).

Οπως ισχυρίζεται σε σχετικό έγγραφό του ο καπετάνιος, ενώ η έρευνα ολοκληρώθηκε και τα μέλη του πληρώματος ήταν ελεύθερα να φύγουν από την Ελλάδα, ο διοικητής του Λιμενικού του Κιάτου αρνείται να αφήσει το πλήρωμα να φύγει επικαλούμενος την «ασφαλή επάνδρωση» που προβλέπει η ελληνική νομοθεσία (επτά άτομα πρέπει να είναι στο πλοίο ως πλήρωμα). Την Τρίτη 6 Αυγούστου 2013 ανέλαβε δικηγόρος για να αξιοποιηθεί δικαστικά το πλοίο (κατάσχεση), με σκοπό την κάλυψη των μισθών του πληρώματος. Ολα τα μέλη του πληρώματος είναι απλήρωτα από τις 21 Νοεμβρίου του 2012.

Από τη μέρα του δυστυχήματος μέχρι και σήμερα έχουν περάσει έξι μήνες. Η κατάσταση που βιώνουν τα μέλη του πληρώματος είναι τραγική. Δεν έχουν πόσιμο νερό και πίνουν από το ντεπόζιτο του πλοίου που δεν είναι κατάλληλο για κατανάλωση. Δεν τηρούνται πια οι κανόνες καθαριότητας, αφού, όπως ομολογεί ο καπετάνιος, διάφορες ασθένειες πλέον αναπτύσσονται μεταξύ μελών του πληρώματος. «Κατά περιόδους λαμβάνουμε βοήθεια από τον Ναυτικό Ομιλο Κιάτου και την κορινθιακή ομάδα διάσωσης, που περιλαμβάνει τρόφιμα για το πλήρωμα, αλλά είναι πολύ περιορισμένη. Εχουν αρχίσει να εμφανίζονται δερματικές παθήσεις στο πλήρωμα λόγω ανεπαρκών συνθηκών καθαριότητας. Ενα μέλος του πληρώματος (ο λιπαντής) χρειάζεται να εξετάσει και να θεραπεύσει το γόνατό του, το οποίο τραυμάτισε εδώ και τρεις μήνες κατά τη διάρκεια εργασιών, και κανείς δεν ενδιαφέρεται. Ενα μέλος του πληρώματος έχει σοβαρό πρόβλημα με τα δόντια του και άλλο ένα με τα αυτιά του (φλεγμονή). Κάποια μέλη του πληρώματος έχουν παρουσιάσει φλεγμονή στα ούλα από τα βακτήρια. Ζούμε σε ένα πολύ επικίνδυνο περιβάλλον όσον αφορά την υγεία μας και ο κίνδυνος θανάτου κάποιου από μας είναι εμφανής κάθε μέρα».

Η επιθυμία όλων είναι να επιστρέψουν στις οικογένειές τους με τις οποίες κάποια μέλη του πληρώματος δεν έχουν επικοινωνήσει για πάνω από ένα μήνα. Η αβεβαιότητα της επιστροφής και η έλλειψη απαντήσεων στα αιτήματα για λύση του προβλήματός τους έχει ως αποτέλεσμα να έχει φορτιστεί συναισθηματικά το σύνολο του πληρώματος, το οποίο προσπαθεί να τηρήσει τα προσχήματα και την απαιτούμενη πειθαρχία - για πόσο όμως ακόμα; Ηδη έχει καταγραφεί μια επίθεση εναντίον του καπετάνιου (με τραυματισμό) από τον μηχανικό του πλοίου, λόγω της έντασης που επικρατεί μεταξύ τους.

Από τον Ιούλιο υπάρχει πλέον έλλειψη πετρελαίου ντίζελ και προμηθειών σε τρόφιμα και είδη καθαριότητας. «Αναφέραμε την κατάσταση στον υπουργό Μεταφορών της Ελλάδας, αλλά δεν έγινε καμία ενέργεια. Για 60 μέρες η γεννήτρια ρεύματος διατηρούνταν 12 ώρες ανοιχτή, 12 ώρες κλειστή.
Για 30 μέρες το μειώσαμε αυτό σε 6 ώρες ανοιχτή, 18 κλειστή. Από τις 29 Ιουλίου δεν έχουμε καθόλου ρεύμα, αποθέματα τροφίμων και υλικών καθαρισμού» λέει ο καπετάνιος. Η είδηση πως στο δεσμευμένο πλοίο ζουν άνθρωποι χωρίς ρεύμα, νερό και τρόφιμα ευαισθητοποίησε τους πολίτες του Κιάτου. Καθημερινά εθελοντές συνεισφέρουν ό,τι μπορούν για τη σίτισή τους.

Η Ομάδα Διάσωσης Κορινθίας, στις αρχές Αυγούστου, μετέβη στο πλοίο και σε έγγραφό της πιστοποιεί τις άσχημες συνθήκες διαβίωσης του πληρώματος:
«Σε ό,τι αφορά τη συνολική αίσθηση την οποία αποκομίζει κανείς, είναι ότι βρίσκονται στο όριο της ανθρωπιστικής κρίσης, με τις συνέπειες που μπορεί να έχει αυτό για την υγεία των ναυτικών, τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική. Η υπόθεση είναι πρώτιστα ανθρωπιστική. Φυσικά, ο κίνδυνος να εξαπλωθούν ασθένειες μεταξύ των μελών του πληρώματος είναι μεγάλος» διαπιστώνει.

Το πλήρωμα εκλιπαρεί να γνωστοποιηθεί η ιστορία του. Μοιάζει απελπισμένο κι αβοήθητο. Ο καπετάνιος γράφει καθημερινά στις αρχές, ζητά να μεριμνήσουν η πλοιοκτήτρια εταιρεία, το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και οι πρεσβείες για τον επαναπατρισμό του πληρώματος. Ποια θα είναι η εξέλιξη αυτής της ιστορίας που ξεκίνησε ως δραματική περιπέτεια και εξελίσσεται σε θρίλερ;


Εφημερίδα των Συντακτών
Ρεπορτάζ: Τζένη Σουκαρά